Gdy w przemyśle obiektywne okoliczności (postęp techniczny i tworzenie się klasy robotniczej przy początkowo niezbyt wiel­kich rozmiarach poszczególnych fabryk) skierowały myśl orga­nizacyjną przede wszystkim na zagadnienia technologiczno-fizjologiczne, w urzędach państwowych na pierwszy plan wysunęły się — i to już znacznie wcześniej — sprawy ogólnoadministracyjne.Wprawdzie jeszcze Ludwik IX Święty, król francuski (od 1226 do 1270) „miał zaledwie czterech pisarzy, ale już w XVI w. we francuskiej kancelarii królewskiej urzęduje 309 sekretarzy. To samo dotyczy admini­stracji lokalnej” [Magyary 1937, s. 39], Wzrost liczby stałych funkcjo­nariuszy państwowych z początku powolny, z biegiem czasu staje się coraz szybszy, tak że G. Schmoller nazywa monarchię absolutną Ludwi­ka XIV (1643—1715) „arystokracją biurokratyczną funkcjonariuszy zawo­dowych” [Schmoller 1894, s. 36], Niewielka Belgia zatrudniała już w r. 1855 14 497, a w 1900 r. 27 826 urzędników państwowych. Francja miała ich w r. 1914 (bez czasowo zatrudnionych i bez robotników) 351 691 [Magya- ry 1937, s. 35 i 37].