Aby rozważyć relacje: obywatelstwo a narodowość, należy sprecyzować (określić) zakres pojęć narodu i narodowości. Co rozumieć będziemy przez pojęcie „naród”, a co przez narodowość? Pojęcie „naród” jest definiowane na dwa podstawowe sposoby: antropologiczny i politologiczny. W pierwszym przypadku naród jest etniczną wspólnotą kulturową, której powstaniu sprzyjały język ojczysty, tradycja narodowa, świadomość historyczna, religia, kultura i utrwalone w codziennych nawykach poczucie małej ojczyzny. Politologiczna koncepcja narodu nacisk kładzie na rolę czynników politycznych w integracji narodowej grup etnicznych. Naród w tym ujęciu stanowi wspólnotę polityczną, a czynnikiem narodowo twórczym jest państwo. Naród stanowią obywatele, tak jest zapisane w preambule Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej: „my, Naród Polski – wszyscy obywatele Rzeczypospolitej”. W Europie Środkowej i Wschodniej, w tym w Polsce, naród i obywatelstwo oraz narodowość nie są to pojęcia tożsame.