Jedną z odmian badania poszczególnych przypadków, uważanych za typowe, jest badanie przypadków sztucznie uproszczonych. Uproszczenie takie pozwala wprawdzie znacznie zaostrzyć kontrolę danego przypadku, ale za to bardzo ogranicza praktyczną stosowalność wyników badań. Jako technikę badawczą stosuje się wtedy np. rozgrywanie przez badanych między sobą odpowiednio skonstruowanych gier liczbowych, których wynik wyraża się niewielkimi wygranymi pieniężnymi. Koszt pokrywa instytucja prowadząca badanie. Obliczanie wyników wielkiej liczby takich krótkotrwałych rozgrywek pozwala określić stopień skłonności do współdziałania. Niektórzy badacze zamiast jednego z graczy włączają do gry odpowiednio zaprogramowaną maszynę matematyczną. Przykładem hipotez uzyskiwanych na tle takich badań może być hipoteza, że „wiarygodność groźby bardziej niż jej dotkliwość zwiększa jej odstraszające skutki” [Rapoport… 1965, s. 98]. Może warto zauważyć, że podobna hipoteza została sformułowana — bez badań, a więc metodą oznaczoną na naszym wykresie cyfrą 3 na „drodze” II — już w r. 1962 (na s. 179 I wydania skryptu: [Zieleniewski 1969]).
ODMIANY BADAWCZE
