Międzynarodowe prawo dopuszcza w szczególnych przypadkach ograniczenie niektórych praw człowieka i obywatela oraz wymienia te, których ograniczyć nie wolno. Konstytucja RP zawiera unormowania prawne takich szczególnych przypadków, do których zalicza: stan wojenny, stan wyj ątkowy, stan klęski żywiołowej i szczegółowo precyzuje, jakie prawa nie mogą być ograniczone. W czasie stanu wojennego i wyjątkowego nie wolno ograniczyć następujących wolności i praw: godności człowieka (art. 30), obywatelstwa (art. 34 i 36), ochrony życia (art. 38), humanitarnego traktowania (art. 39, 40 i 41 ust. 4), ponoszenia odpowiedzialności karnej (art. 42), dostępu do sądu (art. 45), ochrony dóbr osobistych (art. 47), sumienia i religii (art. 53), składania petycji (art. 63), rodziny i dziecka (art. 48 i 72). W czasie stanu klęski żywiołowej można ograniczyć następujące wolności i prawa: wolność działalności gospodarczej (art. 22), wolność osobistą (art. 41 ust. 1, 3, 5); nienaruszalność mieszkania (art. 50), wolność poruszania się i pobytu na terytorium RP (art. 52 ust. 1), prawo do strajku (art. 59 ust. 3) prawo do własności (art. 64), wolność pracy (art. 65 ust. 1), prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy (art. 66 ust. 1), prawo do wypoczynku (art. 66 ust. 2). Niedopuszczalne jest ograniczenie wolności i praw człowieka i obywatela wyłącznie z powodu rasy, płci, języka, wyznania lub jego braku, pochodzenia społecznego, urodzenia oraz majątku (art. 233 ust. 2).