Państwo demokratyczne jest państwem prawa, realizującym zasady: suwerenności narodu, reprezentacji, pluralizmu i podziału władzy. Duży wpływ na funkcjonowanie demokracji w cywilizacji zachodniej ma zwyczaj, a w szczególności racjonalność i tolerancja. Państwo demokratyczne pochodzi z woli narodu – wyrasta ze społeczeństwa świadomego swych praw. Jaki zakres praw i wolności posiadają obywatele w państwach demokratycznych ?Przedmiotem rozważań będą dwa rodzaje państw demokratycznych: państwo liberalne i państwo o orientacji społecznej. Człowiek – jednostka w państwie liberalnym ma gwarancje praw osobistych i politycznych oraz wolnego rynku. Najistotniejszą jest wolność jednostki – obywatela, zarówno w działalności gospodarczej opartej na własności, jak i ochrona przed nadmierną ingerencją państwa: „Państwo powstrzymuje się od wszelkiej troski o dobrobyt obywateli i nie porusza się ani o krok dalej ponad to, co jest konieczne do zabezpieczenia ich przeciw samym sobie, w żadnym innym celu nie może ono ograniczać ich wolności”. (J.S. Mili, O wolności). Wszelka ingerencja państwa w sferę warunków życia obywateli narusza wolność. Dlatego w państwie liberalnym nie ma gwarancji praw społecznych, nie ma ich w konstytucjach. Występują szczególne warunki kultu odmienności, niezależności, nawet ekscentryczności, niezależny gust, swoboda i indywidualizm człowieka.