Podobny rozwój odbywał się w państwie pruskim, gdzie już „książę elektor brandenburski (1640—1688) …doprowadził do definitywnego zwycięstwa funkcjonariuszy monarchistycznych nad dyletantyzmem organów ustanowionych przez państwa”, których zjednoczenie przez niego położyło fundamenty pod przyszłe królestwo pruskie [tamże, s. 41].W Anglii i krajach należących do imperium brytyjskiego rozwój ten szedł inną drogą i niektóre funkcje państwowe długo jeszcze były wykonywane przez osoby nie będące płatnymi urzędnikami. Niemniej jednak „już od r. 1840 zaczęto sobie w Anglii zdawać sprawę z konieczności posiadania funkcjonariuszy mających umiejętności techniczne” [tamże 1937, s. 45], a w r. 1835 wprowadzono w angielskiej administracji kolonialnej w Indiach system zawodowej służby publicznej.Kierowanie wielkimi masami pracowników państwowych, którzy musieli działać zgodnie z polityką państwa i których czynności musiały być wzajemnie skoordynowane, wymagało regulowania ich postępowania za pomocą przepisów administracyjnych, dobierania na urzędników lydzi o odpowiednich kwalifikacjach, sprawdzanych zwykle w drodze egzaminów, oraz uzbrojenia ich w potrzębną wiedzę. To z kolei stworzyło potrzebę naukowego przemyślenia nasuwających się tu problemów organizacyjnych.
PODOBNY ROZWÓJ
