System partyjny jest rezultatem oddziaływania przede wzystkim dwu czynników:
liczby partii politycznych działających w kraju; relacji, jakie zachodzą między tymi partiami w procesie ich rywalizacji lub współpracy w walce o władzę albo w jej sprawowaniu. W literaturze zachodniej występują różne klasyfikacje systemów partyjnych. W państwie demokratycznym możemy bez szkody dla innych wyróżnić cztery podstawowe typy systemów partyjnych: system dwupartyjny, w którym występują dwie partie polityczne, które zdominowały proces przetargów politycznych i dysponują wyłącznością, jeśli chodzi o tworzenie rządów (W. Brytania, USA); system dwu i pół partyjny, w którym obok dwu dużych partii występuje trzecia mniejsza, która jest „języczkiem u wagi” i gotowa jest do współpracy z jedną z dużych (RFN, Austria); system wielopartyjny oparty na dominacji jednej partii, która jednak sama nie jest w stanie wygrać wyborów – koalicja parlamentarna (system włoski – chadecja, skandynawski – socjaldemokracja); system wielopartyjny bez partii dominującej, wszystkie mają bowiem zbliżone rezultaty wyborcze i żadna z nich nie dysponuj e znaczącą większością; rezultatem jest rząd koalicyjny (Finlandia, Belgia, Włochy).